ROLIANA RALTE LEH LENG LENGIN
( Roliana Ralte pianchamphaphak pualin)
Roliana Ralte hi Upa R. Dinga fapa niin zofate zingah chuan hre lo kan awm awm lo e. A pa hi zaithiam leh aw tha tak mai niin an sawi a, Biak ina zaihote hi a uap hneh em em thin an ti. KHB No 470-na ‘Hmangaihna in nuam kan tan a buatsaih chu’ tih hla hi a lehlin a ni a, ‘Little Brown Church in the vale’ tih hla atanga a lehlin a ni. Tin, KHB No 492-na ‘Ram nitla ngai lovah chuan’ tih hla hi Pu Lalmama lehlin nen a thu mawi lai lai lakkhawm a ni bawk. A pa atang rengin Roliana Ralte hian chhun tur a nei tha hle ti ila kan sawi sual tam hauh lo ang. Kum 1950 March ni 1 khan a lo piang a, Kum 2003 khan Rahsi Vengah a boral a ni. Hla eng emaw zat a phuah a, Lengzem hla 11 a phuah zinga hla 10 hi inthenna lam hla vek a ni a, thihna avanga inthenna hla 3, a mumang hlaa a chantirah thihna avanga inthenna kan hmu a, a bak hla 6 chu ngaihzawng thenna hla a ni. Hla lenglawng 23 zet mai a phuah a, Pathian thilsiam mawi pualin hla pakhat (1), Krismas lunglenna hla pakhat (1), Chhungkua leh nupa chungchang hla panga (5), Fuihna lam hla Paruk (6), Ram leh khawtlang chungchang hla paruk (6), Thian chungchang hla pahnih (2) leh Inuina lam hla pahnih (2) te an ni a.
Pathian hla hi pariat (8) a phuah a, a hla phuah tha bik te zinga tha ber nia mithiam ten an sawi fo chu, ‘Jerusalem tharah’ tih hi a ni. He hla chung chang hi Pu Lalduhawma Chhakchhuak chuan heti hian a sawi, 'Kum 1997 a ram danga Zaipawla kan zin tumin Bangkok daifemah khian Hmeichhe enkawl ngai te dahkhawmna hmun kan tlawh a, chutah chuan Akha tleirawl pakhat hian Jerusalem tharah tih hla hi Akha tawngin a rawn sa ta mai a, kan makti hmel kha video a ennawn leh tur awm se a hmuhnawm ngawt ta ve ang. Chutiang khawp chuan he hla ropui hian a thleng thui a ni.' ati. Chuti ang khawp chuan a hla hian mi thinlung a khawih a, a deng a ni.
Vawiin a pianchamphaphak lo thlen hian a hla pakhat, 'Leng Lengin' tih hi in han ching mai mai teh ang. A hla hlutna kan phawrh zo dawn lo a, a phuahtu rilru kan zu luhchilh dawn hek lo. Kei lubuk satliah rilrua a lan dan kan ziak mai dawn a ni. He hla hi amah mai bakah Vanlalzami, H. Lalthakima, TBC Zaithanpuia ten an sa a ni.
LÉNG LÉNGIN
Kawthmaia naupang tualchai thawm a reh tan a. Sava te pawh an riahbuk lam panin an inzui duah duah a, an chiar nak nak ri nak nak bawk. In chhung tinah mei a de chiah chiah a, naupang riltam chawngen ri hriat tur a awm nuk bawk.
Pa berin tap a kuan a, nu berin eirawngbawl bawk. Chu inchhungah chuan hlimnain thla a zar a, harsatna eng eng emaw awm mah se, an harsatnate chu an sutlang fo thin. An fa chuan hlimna a thlen nasa a, a pian atanga tawng a thiam tan tirh thlengte chuan an hlimna leh hlimpui ber a ni. Tumah dang an ngai bik lo a, an hlimna chu mi dang hlimna lakah chuan lo nep ta viau pawh nise pawi an ti kher lo ang! Hlimnain thla a zar lai chuan an chhungkua chuan hun harsa an tawk dawn tih reng an hre lo.
1. Hmanah chuanin kan run In sumtualah,
Hrai duh léng nên nau ang kan nui za;
A mi hrai léng dang reng ngai lo te’n,
Tuanna mual dang tùr reng kan dáwn lo.
Thing delh loh lung delh loh na na na chu an fapa pawh a lo thanglian a, khawvel che vel kara nawmsip bawlna thilte chuan a chim chho a, chung thil hrang hrangin a kentel te chuan an fapa nun chu a luah hneh hle. Tun hmaa chhungkaw hlim tak ni thin, nuiho a, lungrual thin em em chhungkua chu a keh chhe chho ta. An fapa kal zir tir, kaih la ngaih laia a bana an kai ang maiin, chung khawvel thilte chuan an fapa chu a kaiin a kai a. Khawvel nawmna kawngah chuan a kal pai ta hlawk hlawk mai a ni.
Chu kawnga kal tam tak chuan an nunna an hloh a, an hloh loh vek leh ramtuileiloin an chhuak. Chu an fapa kawng zawh chu a tawpna an hriatchian em avangin an fapa chu let turin an au a, a chan tur chu an ngaihtuah ngam lo a ni.
2. Tunah erawh khawvêl parmawiin
Ka hrai duh lai chawnbanah a kai;
I chan tùr ka dáwn sei ngam lo,
Ka hrai duhlai, lâm ang lo let rawh
Zan hun lo thlengin, thawm a reh thiap a. An nupa khumah chuan an mu meng ker a, an ngaihtuahna chu an fapa chuan a luah khat hle. A duhthlannaa kawngzawh, mittui leh tawngtaina nena an koh kir zawh loh an fapa chu khawiah tak mu ve ang maw? Zan khawthim, vawt leh reh takah te chuan khawi laiah nge a awm ang? Chu zawhna chuan a nu leh pa ngaihtuahna chu a luah khat a ni ber.
Fa hmangaihna sanna leh thukna chuan an fapa chu a hlimthla ang maiin a zui zel a, chu hmangaihna anga thuk hmangaihna chu an fapa chuan a tawn an ring lo. Ni, an ril a rah an fapa chu hmangaihna tawpkhawk tak meuh meuhin an hmangaih a, he khawvelah hian an fapa an hmangaihna anga hmangaihtu an awm kher lo ang.
3. Ka hrai duh lai ka enchim lohte
Khawiah chuan laikhun zal thìn che maw?
I chun leh zua iang reng hmangaihtu,
Vanhnuai he lei chìnah an awm lo.
Thenawmte an hnar burh burh a, thlamuangtaka an mut lai chuan an ni nupa chuan mut har anti a, zan lo thlengte chu an huphurh thin. Lungmuangtaka mut an nei ngai lo a, an han chhin ve te chuan an chhing nghet ngai lo. Thli thawin an kawngkhar a han chhem rik deuhte chu an fapa thawm emaw tiin mut hmun atangin an tho fo a, beiseina chu a chuai leh fo thin. 'Eng tin nge a awm ang a, a thi tawh nge a la dam?' chuti ang zawhna hlir chuan an rilru a luah avang chuan mutmu an tuah thei lo. An thinlungah an fapa chu a awm reng a, an theihnghilh ngai lo.
Nawmsip bawlna leh sualna thil vanga chhungkua an han inthen chu na anti a, tawrh thiam a har anti. Tunhmaa chhungkaw hlim tak leh awhawm tak ni thin kha tunah chuan lungngaihna leh tahnain a bawh chhungkua anni ta! An hmangaih em em, an ril a rah avang chuan an tapin, an nunkhua a ngui zo ta.
4. Lungdam tea zanmu chhin a har,
Thinlai rûkah ai ang i cham reng;
Hringnun sual maw kar min lo dan le,
I chun leh zua nau ang kan tap e.
Khawiah pawh, eng hmunah pawh awmin khawvel thil tlan pawh ni se. Hlimna leh lawmnate nawmna zawngin, kawlkil leh lei hnuai thuk ber pawh khawrh chhuak mah se, he khawvelah hian nu leh pa hmangaihna ang hi chu tawn inring ngai suh.
# Leng leng lengin,
Zawng thin mah la;
I tawng lo'ng nge,
He lei chhinah.
01032016
0223ltp
( Roliana Ralte pianchamphaphak pualin)
Roliana Ralte hi Upa R. Dinga fapa niin zofate zingah chuan hre lo kan awm awm lo e. A pa hi zaithiam leh aw tha tak mai niin an sawi a, Biak ina zaihote hi a uap hneh em em thin an ti. KHB No 470-na ‘Hmangaihna in nuam kan tan a buatsaih chu’ tih hla hi a lehlin a ni a, ‘Little Brown Church in the vale’ tih hla atanga a lehlin a ni. Tin, KHB No 492-na ‘Ram nitla ngai lovah chuan’ tih hla hi Pu Lalmama lehlin nen a thu mawi lai lai lakkhawm a ni bawk. A pa atang rengin Roliana Ralte hian chhun tur a nei tha hle ti ila kan sawi sual tam hauh lo ang. Kum 1950 March ni 1 khan a lo piang a, Kum 2003 khan Rahsi Vengah a boral a ni. Hla eng emaw zat a phuah a, Lengzem hla 11 a phuah zinga hla 10 hi inthenna lam hla vek a ni a, thihna avanga inthenna hla 3, a mumang hlaa a chantirah thihna avanga inthenna kan hmu a, a bak hla 6 chu ngaihzawng thenna hla a ni. Hla lenglawng 23 zet mai a phuah a, Pathian thilsiam mawi pualin hla pakhat (1), Krismas lunglenna hla pakhat (1), Chhungkua leh nupa chungchang hla panga (5), Fuihna lam hla Paruk (6), Ram leh khawtlang chungchang hla paruk (6), Thian chungchang hla pahnih (2) leh Inuina lam hla pahnih (2) te an ni a.
Pathian hla hi pariat (8) a phuah a, a hla phuah tha bik te zinga tha ber nia mithiam ten an sawi fo chu, ‘Jerusalem tharah’ tih hi a ni. He hla chung chang hi Pu Lalduhawma Chhakchhuak chuan heti hian a sawi, 'Kum 1997 a ram danga Zaipawla kan zin tumin Bangkok daifemah khian Hmeichhe enkawl ngai te dahkhawmna hmun kan tlawh a, chutah chuan Akha tleirawl pakhat hian Jerusalem tharah tih hla hi Akha tawngin a rawn sa ta mai a, kan makti hmel kha video a ennawn leh tur awm se a hmuhnawm ngawt ta ve ang. Chutiang khawp chuan he hla ropui hian a thleng thui a ni.' ati. Chuti ang khawp chuan a hla hian mi thinlung a khawih a, a deng a ni.
Vawiin a pianchamphaphak lo thlen hian a hla pakhat, 'Leng Lengin' tih hi in han ching mai mai teh ang. A hla hlutna kan phawrh zo dawn lo a, a phuahtu rilru kan zu luhchilh dawn hek lo. Kei lubuk satliah rilrua a lan dan kan ziak mai dawn a ni. He hla hi amah mai bakah Vanlalzami, H. Lalthakima, TBC Zaithanpuia ten an sa a ni.
LÉNG LÉNGIN
Kawthmaia naupang tualchai thawm a reh tan a. Sava te pawh an riahbuk lam panin an inzui duah duah a, an chiar nak nak ri nak nak bawk. In chhung tinah mei a de chiah chiah a, naupang riltam chawngen ri hriat tur a awm nuk bawk.
Pa berin tap a kuan a, nu berin eirawngbawl bawk. Chu inchhungah chuan hlimnain thla a zar a, harsatna eng eng emaw awm mah se, an harsatnate chu an sutlang fo thin. An fa chuan hlimna a thlen nasa a, a pian atanga tawng a thiam tan tirh thlengte chuan an hlimna leh hlimpui ber a ni. Tumah dang an ngai bik lo a, an hlimna chu mi dang hlimna lakah chuan lo nep ta viau pawh nise pawi an ti kher lo ang! Hlimnain thla a zar lai chuan an chhungkua chuan hun harsa an tawk dawn tih reng an hre lo.
1. Hmanah chuanin kan run In sumtualah,
Hrai duh léng nên nau ang kan nui za;
A mi hrai léng dang reng ngai lo te’n,
Tuanna mual dang tùr reng kan dáwn lo.
Thing delh loh lung delh loh na na na chu an fapa pawh a lo thanglian a, khawvel che vel kara nawmsip bawlna thilte chuan a chim chho a, chung thil hrang hrangin a kentel te chuan an fapa nun chu a luah hneh hle. Tun hmaa chhungkaw hlim tak ni thin, nuiho a, lungrual thin em em chhungkua chu a keh chhe chho ta. An fapa kal zir tir, kaih la ngaih laia a bana an kai ang maiin, chung khawvel thilte chuan an fapa chu a kaiin a kai a. Khawvel nawmna kawngah chuan a kal pai ta hlawk hlawk mai a ni.
Chu kawnga kal tam tak chuan an nunna an hloh a, an hloh loh vek leh ramtuileiloin an chhuak. Chu an fapa kawng zawh chu a tawpna an hriatchian em avangin an fapa chu let turin an au a, a chan tur chu an ngaihtuah ngam lo a ni.
2. Tunah erawh khawvêl parmawiin
Ka hrai duh lai chawnbanah a kai;
I chan tùr ka dáwn sei ngam lo,
Ka hrai duhlai, lâm ang lo let rawh
Zan hun lo thlengin, thawm a reh thiap a. An nupa khumah chuan an mu meng ker a, an ngaihtuahna chu an fapa chuan a luah khat hle. A duhthlannaa kawngzawh, mittui leh tawngtaina nena an koh kir zawh loh an fapa chu khawiah tak mu ve ang maw? Zan khawthim, vawt leh reh takah te chuan khawi laiah nge a awm ang? Chu zawhna chuan a nu leh pa ngaihtuahna chu a luah khat a ni ber.
Fa hmangaihna sanna leh thukna chuan an fapa chu a hlimthla ang maiin a zui zel a, chu hmangaihna anga thuk hmangaihna chu an fapa chuan a tawn an ring lo. Ni, an ril a rah an fapa chu hmangaihna tawpkhawk tak meuh meuhin an hmangaih a, he khawvelah hian an fapa an hmangaihna anga hmangaihtu an awm kher lo ang.
3. Ka hrai duh lai ka enchim lohte
Khawiah chuan laikhun zal thìn che maw?
I chun leh zua iang reng hmangaihtu,
Vanhnuai he lei chìnah an awm lo.
Thenawmte an hnar burh burh a, thlamuangtaka an mut lai chuan an ni nupa chuan mut har anti a, zan lo thlengte chu an huphurh thin. Lungmuangtaka mut an nei ngai lo a, an han chhin ve te chuan an chhing nghet ngai lo. Thli thawin an kawngkhar a han chhem rik deuhte chu an fapa thawm emaw tiin mut hmun atangin an tho fo a, beiseina chu a chuai leh fo thin. 'Eng tin nge a awm ang a, a thi tawh nge a la dam?' chuti ang zawhna hlir chuan an rilru a luah avang chuan mutmu an tuah thei lo. An thinlungah an fapa chu a awm reng a, an theihnghilh ngai lo.
Nawmsip bawlna leh sualna thil vanga chhungkua an han inthen chu na anti a, tawrh thiam a har anti. Tunhmaa chhungkaw hlim tak leh awhawm tak ni thin kha tunah chuan lungngaihna leh tahnain a bawh chhungkua anni ta! An hmangaih em em, an ril a rah avang chuan an tapin, an nunkhua a ngui zo ta.
4. Lungdam tea zanmu chhin a har,
Thinlai rûkah ai ang i cham reng;
Hringnun sual maw kar min lo dan le,
I chun leh zua nau ang kan tap e.
Khawiah pawh, eng hmunah pawh awmin khawvel thil tlan pawh ni se. Hlimna leh lawmnate nawmna zawngin, kawlkil leh lei hnuai thuk ber pawh khawrh chhuak mah se, he khawvelah hian nu leh pa hmangaihna ang hi chu tawn inring ngai suh.
# Leng leng lengin,
Zawng thin mah la;
I tawng lo'ng nge,
He lei chhinah.
01032016
0223ltp
