Sunday 14 May 2017

LALRIMENTHANG

          'F. Rokima hla phuah thiam dan em em hi chu aw,' ka ti thin. A rauin a pawl a, a hlaah a cheng bawk tih hi a hriat ngawih ngawih. F.Rokima hi kum 1927, October 15-ah Lunglei Zotlang-ah a piang a, a pa chu Chhingbawnga a ni. Kum 1946-1950 chhung khan ATS Jowai-ah High School a kal a, hla hi 20 vel a phuah a, Pu J. Buana fanu J. Lalbiaki nen kum 1951-ah inneiin, kum 1991 April ni 28-ah Lunglei-ah a boral a ni. F. Rokima hi mi inngaitlawm tak mai a ni a, ni 28/5/1986 a a thiante hnena lehkhathawn a ziakah pawh, “Kei chu hla phuah hi ka harsat khawp a, hla phuah thiamah pawh ka inchhiar ve lo ve.” a ti hial a ni.


A hla atang hian a lunglenna leh a khawharna tam tak kan hmu thei a, kan sawi tum a nih loh avangin a hla, 'Lalrimenthang' tihah hian kan bur chawt ang. He hla hi a mawi dang lam a, a ril mai bakah a hlaah hian a cheng tak meuh meuh a ni. Keima rilrua a lan dan angin ka'n zeldin mai mai teh ang.


Khua a har a, lung a han len veuh veuh hi chuan engkim mai hi a danglam thin. Kan hawina lam apiang chuan lung a len a, kan lo chettlat tawhna mual phei chuan lung a tileng zual em em thin. Chung sulhnu kan lo chhiah tawhna hmun chuan khua a tihar zual em em a, lung hi theih patawpin a leng thin. Lungrualna tlanga inhaw miah loa kan lo lenpui tawh te'n min kalsan hnu, mi dang an pawm tawh hnu phei chuan sulhnu hian lung a tileng zual emaw tih tur a ni. Hawilopar tawn tawhte chuan lei lam ngaihna an nei lo tih hi kan hriat dan a ni. Chuti ang chiah chuan kan lo fawh tawh leh lung kan lo rualpui tawh te'n midang laka hlimna an chan tawh chuan sawi tur a vang hle tawh thin. Lung a leng a, nunhluiah kan let a, chu nunhlui chu kan kurpui chiam a. A hnemtu awm hek lo le, tlaivar thak khawpin kan kurpui thin.


"Tlangtin leh mualtin ka thlir vel vawiin chu,
Ka awmkhaw har a zual nang tawn ah;
Hawilopar em i thliah lung her leh turin,
Lunghlui tawnah tlaikhua ka lo var leh thin."


Nunhlui leh hlim ni te hi mumang ang maia a chan hi tumah hian kan phal awm lo e. Mahse, mumang ang maiin a chang thin si! Kan phal loh chu a thleng a, kan tahpui a nih hi!


A hun lai kha chuan hmangaihna kha a mawi a, a par a rimtui bawk. A chhan ber chu, chu hmangaihna chu kan ta a ni miau a! Mahse, thla eng no ruih hnuai a, 'ka hmangaih che' tih tawngkam kan dawn chu a lem mai a lo ni si! Ni, vanduaina chikhat chu a ni chiang a ni!


"Tawnmang mai a chan ka phal si lo,
Hal lo te'n chhawrthlapui eng hnuaiah;
"Ka hmangaih che, ka ta i ni" min tih kha,
Lalrimenthang hmangaihna vanduai maw ni?"


Hmangaih ber tel lo chuan chi hi a al zo lo! Dam pawh hian awm zia a nei lo. Thiante chuan an kawppuite kaiin hun an hmang ang a, hmun remchangah an hmangaihna an par chhuah tir a, hlimna a fawn vel thin. Chuti ang hmunah chuan mal taka leng chungin, 'Khawnge i awm?' tiin zawhna siam a ni a. Chhangtu erawh an awm lo!


"Nang lo chuan e, ka dam zo chuang hlei lo'ng e,
Mite zawng vangkhaw dai lam rawnah;
Tuanpui di nen tlaitla par ang an lawm a,
Lalrimenthang khawiah nge maw i awm le?"


Hmangaih ber tel lo chuan chhun hi a rei em em a, zan a rei em em bawk si. Hmangaihna hian chin tawk a nei lo ang bawkin, kan hmangaihte zun ngaih hian 'tawk' tih ni a nei hek lo. Beisei tur a tlem tawh a, vanzawl zau taka arsi eng thlir chungin mittui a tla a, arsi engte chu kan duhtakte chuan thlir ve ang maw tiin ngaihtuahna a kal ralh ralh thin. A lo thlir a, a lo en ve hlauh a nih chuan amah ngaitu chu a hre chhuak ve mial mahna le!!


"Chhun ni a rei tiin zankhua a sei si,
Chin lem a nei love nang ngaih hian;
Chung siar mai khi maw lungrualna lo ni,
I thlir zan chuan rairah hi han dawn ve rawh."


Hmangaihna tuipui a fawn lai kha chuan, 'inthen' tih hi a awm lo. Mahse, zia thupna ramah hian zia hi thup theih tak a ni. Hmangaihna hla sak a nih lai paw'n a dera hla sak hi awm thei a lo ni! A derin hla chu sa pawh lo ni la, thinlung taka hla satu hmangaihna ang hi chu intawn inring ngai suh ang che!


"Hmanah hmangaih biahthu kan sawi lai khan,
Samang then mi lo tum reng zu nia;
Duhtin lawrin tleidang va der zel mahla,
Kei ang reng a hmangaihtu i tawng lo'ng e."


03022016
0721ltp

No comments:

Post a Comment