Wednesday 17 May 2017

Zion Pindan ka fang a

Kum 1920 kum bul lam atanga kristian hla tha tak tak rawn phuah tantu Patea hi Selbawnga leh Sinnawiite fapa niin kum 1894 khan a lo piang a, a hming tak chu Zaliana a ni. Hla hi 55 lai a phuah a, a hla phuah hmasak ber “Ka ropuina tur leh ka himna hmun” tih hi Mizopa irawm chhuak ngei, Kristian hla hmasa ber a ngaih a ni.

Mak tak maiin Patea hi Mizo hla phuahtu thenkhatte angin Pathian hla baka khawvel lam hla hi a phuah lo a, Pathian lam hla hlir a phuah a ni. A hla phuah hrang hrang 10 lai chu Kristian Hla Bu-ah telh a ni a, a hla phuahte hi an lar hlawmin, biakin leh zaikhawmna lamah te sak a hlawh nasa hle. Kristiante'n hun pakhat, urhsun taka kan hman thin Good friday-ah pawh hian a hla phuah pakhat 'Zan lungngaihthlak zion pindan chhungah' tih hla pawh hi kan sa leh fur awm e. Patea hlate hian thinlung a dek a, min fan rawng rawng thin. Kum 1950, March ni 23-ah Samthang khuaah a lu a phum ta a ni. A hlaphuahte avang hian mite thinlungah a nung reng tawh dawn a ni. Good friday denchhenin, 'Zan lungngaihthlak, Zion pindan chhungah' tih hla hi inthlir teh ang.

He khawvela a lo kal lai khan, a tih tur hre chungin a lo kal a. Chu a tih tura ruat tihpuitlinna tur chu a huphurh a ni. Pathian fa mahni se, mihring angin a lo piang miau a, chu a hna hlenna tur chu hun tam a ni tawh lo. A hun hnuhnung lam a hmanna Bible-a kan hmuh pakhat chu Kalhlen Kut lai a ni. Hetih hunlai hian Jerusalem-a mihausa thenkhat chuan mikhual tan kut an hman vena turin pindan an buatsaih thin. A zuitu mitlemte nen hian pindan an nei sa lo tih kan hria a, a zirtir zing ami pahnih te chuan Zirtirtu thu angin pindan an zawn thu leh an hmuh dan pawh Bible-ah kan hmuh kha ( Luka 22:7-13).

A hnungzuitu mi 12 lekte nen chuan Jerusalem khuaa pindan pakhatah chuan zanriah an kil a, a hun lo awm tur a hriatlawk avangin a hmelah hlimna a awm kher awm lo e. Khawvel boral tur chhandamna tura a taksa a hlanna ni chu a hnai tawh a, a hun lo thleng tur pawh vawi thum lai a sawi a ni. Chu zanriah hnuhnung an kil lai pawh chuan chhang leh grep rah tui mal a sawm a, Pathian ram a thlen hma chuan a eiin, a inpui tawh dawn loh thu a sawi nghe nghe, a zirtirte tan chuan a va hrilhhaithlak dawn em. Chu zan chu hlaphuah thiam Patea chuan ‘Zan lungngaihthlak’ tiin a rawn chhamchhuak a, chu zion pindan chhungah chuan lungngaihna namen lo chuan thla a zar a, chu lungngaihna chu kan hlimna tur a ni si! A taksa aiawha a sem chhang leh a thisen aiawh chu kan tan chuan damna kim a lo ni. Chu lungngaihna, chhum dum ang maia zing chuan Zirtirtu chu thlaphangin a siam a, zan lungngaihthlak a va ni chiang em.

Zan lungngaihthlak, Zion pindan chhungah,
Ka Lalpa’n a thisen a semin;
Chuti-anga lungngaih chhumpui zing chuan,
Ka Lal thlaphangin alo rum tir.

He hla siamtu hian a khawngaihna kan chan chu a hrechiang a, chu a thil hriat chian em em chu midangte paw’n hre reng se a duh a, chu khawngaihna hlutzia chu hria a, zan lungngaihthlak kara a thlan tui far chu kan tan a nih hre turin min duh. Kan natna hrang hrangte chu min tihdam sak a, a nat leh lungngaih sawi loin kan damna tur chu huphurh takin a pan a ni tih hi hre thar fo turin min chah bawk.  Kan natna tinreng tidamtu chuan kan tan a tuar lai khan, a lungngaihna nasa em em chu a lo paltlang tawh a, mahse, a tihdamte chuan a lungngaihna hi kan haider a, kan hmuhthelh lui thin. Vawi engzat nge a lungngaihna hi kan haider luih thin le?

Aw Nangni Jerusalem te u,
A khawngaih in chan kha hria ula;
In nat tinreng a tihdam sak che u,
A lungngaihna haider lul suh u.


Mihring luhlulna chuan a haider lui a, min chhandamna leh tlanna hlu tak chu hnawlin, a thihna chu kan ring lo a, a lo kal chhan chu kan kal hlen thin. He khawvela a rawn kal lai khan sel leh hnawl, diriam leh sawisak thlengin a tuar a, a pian atanga a hnukchah dawn thlengin sawiselna leh diriamna a tawk a nih kha. Chu Jerusalem kulh pawn lama a thihna tur hmun thleng chuan mihring luhlulna leh sualna chuan a chungah kut a la lek a, mahse, ani chuan ‘Ka Pa, ngaidam rawh’ a la ticheu nia! Chung selna karah chuan a zahngaihna chu mihring te zingah a la leihbua a, a hnukchat lai entuma Kalvari kawng zawhtute hnenah chuan a la awm a, chu thihna kawngah chuan hmangaihna a la fawn a nih chu. A va ropui em!

Jerusalem kulh pawn lamah chuanin,
Zawlnei thih dan a ni lo an ti;
Mahse, enteh, Kalvari kawng lam saw,
Mipui zingah ka Lalpa ka hmu.

Chu a thihna tur hmun chu mihring ngaih chuan hmun nelawm loh leh tihbaiawm tak a ni ngei ang, mahse, chau tak chungin a pan lui talh talh nia. Kan damna turin chu kawng chu a zawh a, a thisen farte chu kan damna tur a lo ni si. Chu Kalvari tlanga kross-ah chuan khawvel chhandamnan a nun a hmanliam a ngai tih a hriat lawk chu a hlen dawn ta. A lei taksa kir leh tawh lo tur chu Kalvari tlangah chuan a chhiah a, chu kalvari tlanga an khenbeh tak thihna chuan khawvel damna a rawn thlen ta. Amen.

Enteh Kalvari a thleng takngial dawn,
Engtinnge maw ka tih tak ang le!
Aw ka Lal, i lo kir leh tawh lo’ng maw?
I hmun tur chu Kalvari a ni.

A hma lawka ‘Hosana, Lalpa hminga lokal chu fakin awm rawh se’ tia au te kha an bo zo a, Jerusalem khawlaia puan phahtute khan an puan an thukru a, Tumkau hmanga lo lawmtute khan tawngkam na tak hmangin an lo lawm ta si. Jerusalem kulh chhunga an lawmluh kha, kulh pawn lamah diriamna nen an zui liam a, chung mipui zingah chuan i Lal i hmu ve em, nge zawlnei thih dan a ni lo tiin i au ve zawk dawn?

Ka rawn theihnghilh lo’ng che, ka Lal Isu,
Kalvari lam ka lo hawi nang e;
Ka tan i tuarna ka thinlung chhungah,
Ka hnukchah thlengin ka hre reng ang.

He lai chang hi a ropui ka ti. A tana tuarna hi hlaphuahtu hian a va han hmu chiang tak em. He khawvel kan chamchhung hian Kalvari lam hi kan hawi fo a tulzia a rawn tarlang a, theihnghilh lo turin min fuih bawk. He kan khualzinna ram hi kan la zawh tawp dawn a, chu hun lo thlen ni thleng chuan kan tana Pathian fapa tuarna hi kan hriat reng a tul a ni. Kan tan, nang leh keima tan ngei hian a tuarna rapthlak tak chu damna a ni a, a manganna leh lungngaihna chu ka tan chuan thawvenna leh hlimna tur a lo ni a, a hnuk a chah dawn a, thlaphang tak mai a, “Ka Pathian, ka Pathian, engah nge mi kalsan?” ti a a au lai khan ka damna tura thlaphang taka au a lo ni si.

Khawvel histry-a la thleng ngai lo a rawn thleng a, chu chu Kross-a an khenbeh tak Isua, thihna hneha a rawn tho leh kha a ni. Chu thihna leh thawhlehna chu mihring tan a va hlu em. Kha a thihna hlu tak kha kan tan chuan damna a ni a, a thawhlehna chuan min tlan a, engkima engkim chu a lo ni.

No comments:

Post a Comment